یارانه پنهان انرژی در ایران معادل ۳۶ درصد تولید ناخالص داخلی است
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۲۲۷۴۱
رئیس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه تلاش جهانی و برنامه کشورها برای کاهش گازهای گلخانهای و فاصله گرفتن از سوختهای فسیلی منجر به کاهش درآمد ۴۰ کشور نفت خیز از جمله ایران میشود، گفت که یارانه پنهان انرژی در ایران معادل ۳۶ درصد تولید ناخالص داخلی است.
به گزارش ایسنا، محمود نجفی عرب امروز در نهمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران اظهار کرد: موضوع انرژی به یکی از معضلات کشور بدل شده است؛ امروز بسیاری از عوارض حوزه آلودگیهای زیست محیطی و تاثیر آن روی سلامت به بحث مصرف انرژی باز میگردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گفته وی طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی میزان یارانه پنهان انرژی در ایران بعد از روسیه بالاترین میزان در جهان و معادل ۳۶ درصد کل تولید ناخالص داخلی (جی دی پی) کشور است. یعنی سال گذشته که جی دی پی کشور ۴۰۷ میلیارد دلار بوده، ۳۶ درصد آن به پرداخت یارانه انرژی تخصیص پیدا کرده است. به گفته آژانس اختلاف قیمت حاملهای انرژی عرضه شده در بازار داخل ایران با قیمتها در بازار جهانی طی سال گذشته ۱۲۷ میلیارد دلار بوده که معادل حدود سه برابر بودجه جاری دولت است. از این رقم ۵۲ میلیارد دلار آن یارانه پنهان نفت، ۴۵ میلیارد دلار آن یارانه پنهان گاز و ۳۰ میلیارد دلار هم یارانه پنهان برق بوده است.
نجفی عرب همچنین با اشاره به معضلات زیست محیطی استفاده از سوختهای فسیلی، گفت: در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۰۰ میلیارد دلار برای استفاده از انرژی بادی و خورشیدی در جهان سرمایهگذاری شده که از میزان کل سرمایه گذاری صورت گرفته در صنعت نفت جهان، بیشتر است.
به گفته وی بر اساس اعلام این آژانس کشورهایی مانند ونزوئلا، قطر و همچنین کشورهای نفت خیز آفریقا مانند نیجریه، آنگولا، چاد با بالاترین درجه خطر مواجهند و عربستان، امارات، الجزایر و جمهوری آذربایجان با دومین درجه خطر و کشورهای عراق، روسیه، لیبی در درجه سوم خطر، ایران، نروژ، مکزیک در درجه چهارم خطر و کشورهای ترکمنستان، اوکراین، کلمبیا در درجه پنجم خطر هستند.
نجفی عرب اظهار در ادامه با اشاره به کاهش صادرات نفت ایران به دلیل تحریمها، گفت: به همین دلیل ایران به لحاظ کاهش درآمدهای نفتی در درجه چهارم خطر قرار دارد. در حالی که اگر صادرات نفت ایران بیش از میزان کنونی بود، احتمالا در رتبههای اول خطر از دست دادن درآمدهای حاصل از نفت قرار میگرفت.
وی همچنین با اشاره به درآمد ۱۷۵ هزار میلیارد دلاری کشورهای نفت خیز جهان، گفت: درآمد نفتی کشورهای نفت خیز تا سال ۲۰۴۰ حدود ۹۰ هزار میلیارد دلار کاهش خواهد یافت و به همین دلیل است که کشورهای عربی نفت خود را به زور میفروشند و تبدیل به داراییهای دیگر میکنند. البته ما در حال از دست دادن این فرصت هستیم.
نجفی عرب همچنین با بیان اینکه بازار نفت به اوج تقاضای خودش رسیده و تقاضای جهانی نفت که در دو دهه گذشته سالی یک تا دو درصد رشد داشت، در سالهای گذشته رشد بین صفر تا یک درصد داشته، اظهار کرد: در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰۰ میلیارد دلار در جهان برای انرژی بادی و خورشیدی سرمایه گذاری شده و از دلایل کاهش درآمدهای نفتی، استفاده از منابع جایگزین از جمله انرژی پاک خورشیدی و انرژی برق است.
همچنین به گفته وی رئیس صندوق بینالمللی پول در کنفرانس بین المللی تغییر اقلیم از کشورها خواسته تا یارانه انرژی را کاهش دهند و به جای آن در پروژههای جلوگیری از گرمایش زمین سرمایهگذاری کنند.
وی در باره احتمال افزایش تعطیلات هفتگی نیز تصریح کرد: افزایش تعطیلات هفتگی برای واحدهای تولیدی هزینهبر است، با توجه به اینکه اغلب کشورهای جهان روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و برخی از کشورهای عربی نیز روزهای جمعه و شنبه، بهتر است به جای تعطیلی پنج شنبه، روز شنبه تعطیل اعلام شود تا به لحاظ مراودات مالی و تجاری کمتر با مشکلات تعطیلات مواجه شویم.
رئیس اتاق تهران درباره لایحه بودجه ۱۴۰۳ نیز گفت: نمایندگان مجلس به دلیل اشکالاتی که در بودجه ۱۴۰۳ دیدند بودجه را برای اصلاح به دولت برگرداندند. از آن جایی که بخش زیادی از حوزه کسب و کار به بودجه مصوب سال پیش رو گره میخورد، لازم است کمیسیونهای تخصصی اتاق در فرصت بسیار کمی که وجود دارد روی کلیات بودجه بررسیهایی انجام دهند و اعلام نظر کنند تا با همراهی اتاق ایران جمع بندی روی موضوعات صورت گیرد و نکاتی که با فضای کسب و کار و بخش خصوصی مرتبط است به نمایندگان مجلس منتقل شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: یارانه پنهان انرژی اتاق بازرگاني اختلال در جایگاه های سوخت بنزين اقتصادي پمپ بنزین میلیارد دلار یارانه پنهان سرمایه گذاری کاهش درآمد بین المللی نجفی عرب نفت خیز ۳۶ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۲۲۷۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه کشورهای جهان از خورشید طلا و از باد پول میسازند؟!
فرارو- آژانس بینالمللی انرژی در آخرین گزارش خود از وضعیت تولید انرژیهای تجدیدپذیر در جهان اشاره کرده است که رشد ظرفیت تولید انرژیهای پاک با ثبت یک رکورد تاریخی به ۵۰۷ گیگاوات (هزار مگاوات) در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است و این عدد، ۵۰ درصد بیشتر از رشد آن در سال ۲۰۲۲ است. این در حالیست که آمارهای وزارت نیرو نشان میدهد، ظرفیت تولید انرژی برقآبی ایران در هشت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ تنها ۵۵ مگاوات و تولید دیگر انرژیهای پاک ۷۲ مگاوات رشد داشته است.
به گزارش فرارو، انرژهای تجدیدپذیر ۳ ماموریت مهم دارند؛ اولین و مهمترین وظیفه این است که نیازهای افزایشی در حوزه برق را تامین میکنند، ماموریت دوم انرژیهای تجدید پذیر این است که ذغال سنگ را حذف کنند و در گام سوم، جایگزین گاز شوند. در حال حاضر در کشور ما، ظرفیت تولید برق هستهای حدود یک درصد است و سهم تولید برق از انرژیهای خورشیدی و بادی نیز کمی بیشتر از ۱ درصد است. سهم تولید برق آبی نیز در برخی فصول تا سه درصد میرسد و با این تفاسیر مشخص است که حدود ۹۵% انرژی ایران را سوختهای فسیلی تشکیل میدهند.
انرژی بادی نیروی تازه نفس تجدیدپذیرهای جهانوقتی صحبت از انرژیهای تجدیدپذیر میشود، بسیاری به یاد انرژی خورشیدی میافتند که البته زیرساختهای آن نیز به سرعت در حال توسعه در سطح جهان است. اما افزون بر انرژی خورشیدی، انرژی بادی در حال توسعه در سطح جهان است تا جایی که باد خشکی با ۳۸٪ بیشتر از هزینههای خورشیدی در حال نزدیک شدن است. برآوردهای بین المللی نشان میدهد پیشرفتهای فناوری و کاهش هزینهها به سرعت بازارهای جدیدی را برای باد فراساحلی در هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا طی پنج تا ۱۰ سال آینده باز میکند، به نوعی که حتی قابلیت رقابت با گاز و ذغال سنگ را داشته باشد.
ظرفیت تجمعی نیروگاههای بادی نصب شده در سراسر جهان در پایان سال ۲۰۲۳ تقریباً ۱۰۲۳ گیگاوات بود. نکته جالبتر این که صنعت بادی در سال ۲۰۲۳ رکورد ۱۱۷ گیگاوات را در سطح جهان تولید کرد که ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود. همچنین تا ۵ سال دیگر یعنی ۲۰۲۸ احتمالا ۷۹۱ گیگاوات بیشتر اضافه خواهد شد. اگر ظرفیت تولید انرژی بادی در ایران را در مقایسه با آمارهای سرانه تولید انرژی بادی در جهان بررسی کنیم، انتظار میرفت که ایران تا کنون ۱۰ گیگاوات بادی تولید میکرد و تا پنچ سال دیگر به ۲۰ گیگاوات میرسید، اما حقیقت این است که علیرغم این که اطلس بادی ایران نشان میدهد، امکانات طبیعی ایران برای ۴۸ گیگاوات در دسترس است، اما فقط ۰,۴ گیگاوات تولید داریم.
اهمیت انرژی بادی نه فقط در کشورهای همسایه ما، بلکه در کشورهای اروپایی نیز به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است. مزرعه بادی جدید بریتانیا به ارزش ۹.۱ میلیارد پوند در دست ساخت است و انتظار میرود که بزرگترین مزرعه بادی فراساحلی جهان باشد. قرار است این مزرعه بادی به نام داگر بانک (Dogger Bank)، که در ۸۰ مایلی سواحل یورکشایر قرار دارد پس از بهره برداری تا ۳.۶ گیگاوات برق تولید کند؛ بنابراین میتوان انتظار داشت که این مزرعه بادی ۶ میلیون برق به شبکه خانگی تزریق کند. نگاهی به این اعداد و ارقام نشان میدهد چگونه کشورهای مختلف در تلاشند از انرژی بادی برای صرفه جویی در مصرف سرمایههای مادی خود استفاده کنند.
کشورهایی که از خورشید طلا میگیرندکشورهای مختلف و به ویژه آنها که آفتاب خیزتر هستند به شدت به دنبال بهره برداری از منابع خورشیدی خود هستند. افزون بر کشورهای حاشیه خلیج فارس، اخیرا هند نیز در این زمینه سرمایه گذاری گستردهای انجام داده است. علی جم، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد که یکی از آفتاب خیزترین استانهای ایران است، سال گذشته اعلام کرد که طی پنج سال گذشته، ۱۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی حمایتی ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی احداث شده است. با این وجود هنوز هم تا استانداردهای جهانی فاصله داریم.
شرکت آدانی گرین انرژی در حال توسعه نیروگاه انرژی تجدیدپذیر ۳۰ گیگاواتی در بیابان کویری با دمای بالای ۴۰ درجه در خاودا در گجرات به مساحت ۵۳۸ کیلومتر مربع و سرمایه گذاری کلی ۲۰ میلیارد دلار است، که پس از اتمام پروژه، بزرگترین نیروگاه سیاره زمین خواهد بود. با این تفاسیر میتوان گفت هند میخواهد بیابان غیر قابل استفاده نمکی و ۴۰ درجهای خود را تبدیل به بزرگترین نیروگاه انرژی تجدیدپذیر جهان کند. ابعاد این نیروگاه پنج برابر مساحت شهر پاریس و از فضا قابل مشاهده است. اما چرا این پروژه را میتوان یکی از بهترین سرمایه گذاریهای هند دانست؟ هندیها موفق شده اند، منطقهای را که به حدی خشک است که حیات وحش در آن وجود ندارد و فاقد پوشش گیاهی است به تولید انرژی پاک تبدیل کنند که دست کمی از خلق طلا ندارند.
اما کشورهای اتحادیه اروپا نیز با وجود سهم کمتری که نسبت به آسیاییها از انرژی خورشیدی دریافت میکنند، در این زمینه سرمایه گذاریهای گستردهای میکنند. آلمان در قالب یک طرح در تلاش است تا از طریق سیستمهای خورشیدی قابل نصب در فضای بالکن خانه ها، انرژی خورشیدی را جذب کند. نکته جالب این که تا کنون حدود ۴۰۰ هزار سیستم خورشیدی پلاگین در بالکن خانهها نصب شده است. بر اساس محاسبات تقریبی آلمان حدود ۲۰۰ مگاوات خورشیدی بالکن نصب شده دارد.
چرا کوچ جهان به سمت انرژیهای پاک اجباری است؟حقیقتی که بر اساس آمارهای جهانی انکار ناپذیر است، این است که تقاضای گاز اروپا ۲۴ درصد نسبت به ۲۰۲۱ کاهش یافته است و به کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ رسیده است. همچنین وابستگی به ذغال سنگ نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. تحقیقات حوزه انرژی در اتحادیه اروپا نیز نشان میدهند که تقاضای LNG اتحادیه اروپا احتمالاً در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسیده است. انجمن تنظیمکنندههای انرژی اروپا (ACER) تخمین میزند که تقاضای گاز اتحادیه اروپا برای LNG تا سال ۲۰۲۷ حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب کاهش مییابد و این رقم، تقریباً نیمی از صادرات LNG ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ برای مقیاس است.
در شرایطی که تولید برق سوختهای فسیلی از سهم ۴۶.۵۳ درصدی در اروپا به ۳۹.۳۱ درصد در بازه زمانی یکساله کاهش پیدا میکند، مجبور به پذیرش واقعیتهای گذار از انرژی فسیلی خواهیم بود. مهمترین گزینهها برای این گذار و جایگزینی، بازگشت به سمت انرژی خورشیدی، بادی، پمپهای گرمایشی، سوختهای بیو و هیدروژن سبز است.
یک استدلال همیشگی که از سوی مدافعان انرژیهای فسیلی مطرح میشود این است که میگویند، میزان برقی که از طریق انرژیهای پاک به دست میآید، کمتر از حدی است که به واسطه سوختهای فسیلی به دست میآید. اما بررسیهای تخصصی چه میگویند؟ ۲.۵ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۷ گیگاوات بادی همان مقدار برق تولید میکند که ۱ گیگاوات گاز سیکل ترکیبی تولید میکند. ۲ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۳ گیگاوات باد حدود ۱ گیگاوات ذغال سنگ تولید میکند. همچنین نیروگاههای خورشیدی و بادی نیاز به خوراک مانند گاز و ذغال سنگ ندارند، پس هزینه خوراک و حتی تعمیر نگهداری ندارند.
نکته مهمتر این که هزینه ساخت نیروگاههای خورشیدی به یک سوم نیروگاههای سیکل ترکیبی و با باطری ذخیره باز هم کمتر از نیروگاههای سیکل ترکیبی (با کیفیت ۵۸%) خواهد بود. برخلاف کاهش هزینههای انرژیهای تجدیدپذیر، هزینههای تولید ذغال سنگ و گاز از سال ۲۰۲۰ تا کنون ۱۲ درصد افزایش یافته و عمدتاً به دلیل مکانیسمهای قیمت گذاری کربن، پیش بینی میشود تا سال ۲۰۵۰ روند افزایشی ادامه یابد. اکنون و پس از مرور همه این اطلاعات با یک پرسش اساسی رو به رو میشویم که آیا ساسیتگذاران حوزه انرژی برنامهای برای تغییر در برنامه هفتم توسعه و افزایش بودجه در بخش انرژیهای پاک دارند یا قرار است همچنان به انرژیهای فسیلی وابستگی حداکثری داشته باشیم؟!